-влакын черетан "Майатул" фестивальыштышт Флорид Буляковын кок пьесыже сценыш лекте. "Выходили бабки замуж" пьесыж дене Курык марий театр пашам ыштен гын, "Эрта ӱмырем, кодеш кумылем" ("Любишь - не любишь") спектакльым М.Шкетан лӱмеш национальный театр ончыктыш. Кокытшымат жюри моткоч сайын аклыш. Мутат уке, спектакль - тиде эн ончычак режиссер ден актер-влак труппын пашашт. Но тидын годымак драматургий материал моткоч кугу верым налеш. Уло гын мом модаш, тунам актерат куанен, чоным пуэн пашам ышта. Ончыктымо икымше пьеса эше 15 ий наре ончычак Марий театр сценыште лийын. Тӱҥ герой Абдуллан рольыштыжо ме Геннадий Копцевым шарнена. Спектакльым кусарыме пьеса почеш шындыме гынат, тичмаш налмаште чылт марийынла ончалтеш. "Эрта ӱмырем, кодеш кумылем" нерген гын ойлышашат уке. Вячеслав Абукаев кусарышылат тудым чылт мемнаныш савырен. А таче мемнан газетнан унаже драматург шкеже - Флорид Буляков. Кызыт тудо Уфаште ила, ме тудын дене телефон гоч шомакым вашталтышна. - Флорид, Тендан лӱмда "Майатул" фестиваль годым мастар драматург семын йоҥгыш, оргкомитет лӱм дене тауштымо кагазымат колташ кутырен келшышт. - Мылам тиде шомакда пешак шерге. Курык марий театрдан пьесем дене пашам ыштымыжым колынам ыле. Но кузе кусарыме - каласен ом керт. Олык марлаже лудам, а вес наречийдам умылен ом керт. - Тендан пьесыда-шамыч чылт марийла чучыт. Ала герой-влакын прототипышт коклаште мемнан калыкын шочшыжат улыт? - Тӱҥ негызшылан материалым мый, мутат уке, шке калыкем гыч, башкир гыч, налам (а возаже тудо рушла - С.Б.). Но тидын годымак палемдем, мыйын возымаштем кок калык иктеш чот чак кылдалтеш: марий да башкир. Мый марий калыкын йӱлажым, искусствыжым, культурыжым сайын палем, тиде пьесылашкемат шыҥдаралтын. Тыге возымо материал пойдаралтеш, тидлан кöра кушто, могай национальный театрыште пьеса шындалтеш, тушто ончышо тудым шкенжынлан шотлен онча. Таче марте мыйын пьесем 150 наре театр шынден. Кызыт, пален нальым, Белоруссийыште Гомельысе театр пашам ышта. - А мо Тендам марий-влак дене уша? - Мый Башкортостанысе Мишкан район гыч улам. Башкир литературышто кумдан палыме Али Карнайын шочмо Большие Шады ялже гыч. Изинек марий рвезе-влак коклаште кушкынам. Икымше йöратымашемат марий ӱдыр лийын. Марий калыкым моткоч йöратем манме шомакем нигунар кугемден каласыме огыл, тиде тыгак. Тудын культурыжланат изинек шӱмаҥынам. А вара пашажымат "Эрвел" куштышо ансамбльыште ыштенам. Тудым чумырышо-влак кокла гыч иктыже лийынам. Коллективлан материалым калык коклаште - ялыште - поген кошталтын. Сем-влакым ончыч нотыш пыштенам, вара шкеак обработкым ыштенам. Тиде коллектив кызытат ила, "калык" лӱмым нумалеш, тудо республикыште калык-влакын келшен илымыштым ончыктышо кажне пайремыште выступатла. Обработкым веле огыл ышташ, чылт шке гычат семым возаш логалын. А теве Марий театрын артистше, поэт Василий Горохов дене палыме лиймек, коктын мурым возышна. "Мишкан - мыйын муро" - районын таче официально увертарыме гимнже. Василий Михайловичын ончыч мут шочын, ме тудын дене йӱдвошт пырля шинченна, мый баяным кидыш налынам, да сем шочын. Варажым коклаште келшымаш пеҥгыдемын, мый тудын дене Йошкар-Олаште унаштат лийынам. Икымше сылнымут произведениемат, ойлымаш-влак, тудын полшымыж денак эн ончыч "Марий коммуна" газетыште савыкталтыныт. - Мый колынам, Флорид, пьесым возаш тӱҥалмаште лачшымак Марий театрлан тауштеда. Тиде тыгак мо? - Лач тыгак. Вет тунам мемнан Мишкан районыш лачак Йошкар-Ола гыч Шкетан лӱмеш театр веле гастроль дене толеден. Башкирже, моло театрже кораҥын коштыныт. Сандене каласем: Марий театр мылам пьесым возаш шӱкалтышым ыштен, театр тӱняш окнам почын, шулдырым куштен. Сандене эн поро шомакым лач тудлан каласем. Моткочак йöратем тудын артистше-влакым, мутат уке, кодшо курымысо 80-90-шо ийласе тукымым. Газетыш материал лектеш гын, мый дечем чылалан кугу салам лийже. - Тендан пьесыдам кусарыше Вячеслав Абукаев дене палыме лийында? - Ваш ик ганат лийын огынал, Валерийже дене палена. А Вячеслав дене серыш гоч кылым кученна. Мемнан ик шонымашна ыле: "Эрвел лыве" пьесым возаш. Лӱмжö, шкат шижда, тыланда сайын палыме муро гыч. Вячеслав уке лие гынат, мый тиде паша деч ынем шöрлö. Эрвел марий-влакын илышышт, нунын чон поянлыкым, йӱлам арален кодымышт нерген сылнымутан произведенийым возен шукташак шонем. Чыла тиде йöратымаш сюжет гоч почылтшаш. Икманаш, вуйышто моткоч сай образ уже уло. - А шкеже пьесыда почеш мемнан театрын шындыме спектакльжым онченда мо? - Чаманен каласаш логалеш, уке. Икана гастроль дене толмо нерген увертареныт ыле, но мый пашалан кöра миен шым керт. Собкорлан ыштыме годым эреак корнышто лияш логалын. - Те, палем, эше кино дене пашам ыштенда. - Да, тыгаят лийын. Телевиденийыште сериал-влак лекташ тӱҥалмек, мый шке шонымашым луктын ойлышым: а огына керт мо шкенан башкир сериалым ыштен? Тудым сайлан шотлышт. Да ме пеш шокшын пашам тӱҥална. Окса деч посна ыштенна, манаш лиеш. Тыге экраныш 50 сериян "Тылзе ӱдыр" лекте. Тудлан негыз мыйын повестем лийын. Паледа, калык тудым кузе ончен!? Тиде жаплан изижат-кугужат экран воктеке вашкеныт, тӱшкан погынен онченыт. Но эн кугу куатын паша ыштыме жап ынде шеҥгелне кодын. Куанем самырык-влак верч, те вийвалне улыда. - Тау, Флорид, порын, чон почын шомакым вашталтымыланда. Таза лийза. Шонымашдам илышыш пурташ, эрвел марий-влак нерген сылнымут произведенийым возен шукташ Юмо йöным ыштыже. Светлана БЕЛКОВА ямдылен.
Флорид Буляков - Башкортостанысе Салават Юлаев лӱмеш, РФ Кугыжаныш премий-влакын лауреатше (тудым "Бабинур, ах, Бабинур" трагикомедийжылан пуымо, тыгай лауреатше башкир писатель-влак коклаште икте веле), 20 наре пьесын авторжо, тӱрлö театр фестивальыште сеҥыше лийын, икымше башкир телесериалым, кок кинороманым, икмыняр фильмлан сценарийым, "Звезда любви" башкир рок-оперым возен.
Поснак кумдан шарленыт: "Бабинур, ах, Бабинур!" трагикомедийже, "Выходили бабки замуж" комедийже, "Реестр любви", "Забытая молитва" притча-драмыже-влак, "Озорница" трагифарс ден "Шаймуратов-генерал" реквием-драмыже. Нуно ончычсо Совет Ушемыш пурышо шуко республикысе театрлаште шындалтыныт. Паша корно: Мишкан районысо культура пöрт пеленсе "Эрвел" куштышо ансамбльын музыкальный вуйлатышыже (4 ий. Тиде жапыштак Бирскысе пединститутышто тунемын); райгазетын сотрудникше; республикысе самырык-влаклан лекше газетын, вара "Советская Башкирия" газетын собкоржо (16 ий).
Источник: http://www.mariel.org.ru/art/456-florid-buljakov-marijj-teatr-mylam.html |
